Układ i rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Postępowanie układowe przeznaczone jest zarówno dla przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością jak i tych, które stan niewypłacalności już osiągnęły. Głównym celem postępowania jest uniknięcie upadłości dłużnika poprzez restrukturyzację jego zobowiązań, co jest możliwe dzięki zawarciu układu z wierzycielami. Warunkiem zawarcia układu jest uzyskanie zgody określonej większości wierzycieli. Ustawa przewiduje możliwość zawarcia układu w drodze czterech postępowań restrukturyzacyjnych:

• postępowania o zatwierdzenie układu,
• przyspieszonego postępowania układowego,
• postępowania układowego, oraz
• postępowania sanacyjnego.

Ogólne kryteria uprawniające do zawarcia układu

Prawo restrukturyzacyjne przewiduje dwie główne przesłanki, jakie musi spełniać dłużnik, żeby móc zawrzeć układ z wierzycielami: niewypłacalność lub zagrożenie niewypłacalnością. Z niewypłacalnością mamy do czynienia wtedy, gdy dłużnik utraci zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, czyli najprościej rzecz ujmując – nie będzie w stanie uregulować takich długów, których termin spłaty minął. Natomiast dłużnik jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli zgodnie z racjonalną oceną jego sytuacji ekonomicznej w najbliższym czasie stanie się niewypłacalny.

Jaki są różnice między postępowaniami?

Wraz ze zwiększeniem zakresu ochrony dłużnika przed działaniami wierzycieli rośnie ograniczenie jego władzy nad przedsiębiorstwem. Wspomniane rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego różnią się od siebie przede wszystkim trybem, w jakim dochodzi do zawarcia układu, zakresem ochrony przed wierzycielami przyznanej ustawowo dłużnikowi oraz zakresem, w jakim dłużnik jest ograniczony w zarządzaniu jego majątkiem.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Najprostszym, najmniej kosztownym i sformalizowanym, a także w największym stopniu ograniczającym rolę organów publicznych rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego jest postępowanie o zatwierdzenie układu. Ustawodawca przewidział ten rodzaj postępowania tylko do takich przedsiębiorców, wobec których istnieje zagrożenie niewypłacalnością. Z uwagi na charakter postępowania o zatwierdzenie układu to na dłużniku spoczywa ciężar jego przeprowadzenia. Rola sądu sprowadza się wyłącznie do zatwierdzenie przyjętego w nim układu.

Czas i koszty

Czas trwania postępowania restrukturyzacyjnego nie jest jednoznacznie określony. Co prawda sąd w terminie dwóch tygodni od dnia wniesienia wniosku o zatwierdzenie układu wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu, jednakże długość całego postępowania jest uzależniona m.in. od stopnia skomplikowania sprawy oraz tego, ile postępowań jest prowadzonych w sądzie w danym okresie, najczęściej trwa ono około 4 miesięcy. Jeżeli chodzi o koszt postępowania o zatwierdzenie układu, dłużnik jest zobowiązany do poniesienia opłaty sądowej od wniosku wszczynającego takie postępowanie, który zgodnie z ustawą na chwilę obecną wynosi 1.000 zł.

Spis wierzytelności

Skorzystanie z postępowania o zatwierdzenie układu jest możliwe, jeżeli suma wierzytelności spornych, które uprawniają do głosowania nad układem, nie przekroczy 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Wierzytelnością sporną jest taka wierzytelność, co do której istnieje spór, a ponadto została skonkretyzowana co do zakresu świadczenia dłużnika i podstawy faktycznej, to znaczy jej wysokości oraz źródła.

Nadzorca układu

Nadzór nad takim postępowaniem sprawuje wybrany przez dłużnika nadzorca układu, przy czym do pełnienia funkcji nadzorcy układu niezbędna jest licencja doradcy restrukturyzacyjnego. Wybór nadzorcy przez dłużnika jest całkowicie swobodny – nie podlega on weryfikacji czy zatwierdzeniu. Nadzorca układu dokonuje oceny propozycji układowych, podczas zgromadzenia wierzycieli składa do akt sprawy opinię o możliwości wykonania układu, odpowiada za sporządzenie spisu wierzytelności, jednakże jego głównym zadaniem jest sporządzenie planu restrukturyzacyjnego – na podstawie takiego planu bowiem wierzyciele podejmują decyzję w przedmiocie głosowania nad układem, a sąd decyduje o ewentualnym zatwierdzeniu układu.

Dzień układowy

Po rozpoczęciu pełnienia swojej funkcji przez nadzorcę układu dłużnik dokonuje ustalenia dnia układowego. Dzień układowy musi przypaść nie wcześniej niż trzy miesiące przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu i nie później niż na jeden dzień przed datą złożenia takiego wniosku. To, jakie wierzyciel będzie miał uprawnienia w kwestii głosowania nad układem oraz jakie skutki będzie miał przyjęty układ, ustala się według stanu na dzień układowy. Należy również pamiętać, iż wszelkie wierzytelności, które powstały po dniu układowym, nie będą objęte układem.

Karty do głosowania i przyjęcie układu

Po ustaleniu dnia układowego dłużnik zbiera głosy na piśmie, przedstawiając wierzycielom karty do głosowania. Warunkiem przyjęcia układu jest jego akceptacja przez większość wierzycieli uprawnionych do głosowania nad układem, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Jeżeli przyjęcie układu nie będzie możliwe, nadzorca jest zobowiązany poinformować o tym dłużnika na piśmie.

Wniosek o zatwierdzenie układu

Po przejściu przez opisywany wyżej proces dłużnik składa do sądu restrukturyzacyjnego, to znaczy właściwego miejscowo rejonowego sądu gospodarczego, wniosek o zatwierdzenie układu. Ustawa wymaga, aby w takim wniosku zostały zawarte między innymi propozycje układowe oraz wynik głosowania. Ponadto do wniosku o zatwierdzenie układu powinny zostać dołączone zebrane przez dłużnika karty do głosowania oraz dowód wysłania kart do głosowania z propozycjami układowymi wierzycielom, którzy nie oddali głosu, co najmniej na trzy tygodnie przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. O ile wierzyciel jest wpisany do rejestru, karty powinny zostać wysłane na wskazany w nim adres, jeżeli zaś wierzyciel nie widnieje w żadnym rejestrze – dłużnik powinien wysłać karty na znany mu adres wierzyciela. Ponadto do wniosku o zatwierdzenie układu powinno zostać dołączone sprawozdanie sporządzone przez nadzorcę układu.

Rozpatrzenie wniosku o zatwierdzenie układu

Na tym etapie sąd w terminie dwóch tygodni wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu. Sąd może albo uwzględnić wniosek dłużnika, co jest równoznaczne z wydaniem postanowienia o zatwierdzeniu układu, albo odmówić zatwierdzenia układu. Odmowa zatwierdzenia układu następuje obligatoryjnie, kiedy:

• suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem,
• sąd uzna, że postanowienia układu naruszają prawo albo oczywiste jest, że układ nie zostanie wykonany,
• w stosunku do dłużnika uprawomocniło się postanowienie o ogłoszeniu upadłości.

Z kolei fakultatywna możliwość odmowy zatwierdzenia układu ma miejsce wtedy, gdy sąd uzna, że warunki układu są rażąco krzywdzące dla wierzycieli głosujących przeciwko zatwierdzeniu układu, a ponadto zgłosili w tej materii swoje zastrzeżenia.

Dzień uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu bądź odmowie zatwierdzenia układu kończy postępowanie restrukturyzacyjne.

Wykonanie układu – skutki

Układ jest wiążący wyłącznie wobec wierzycieli, których wierzytelności zostały objęte układem, nawet jeżeli nie zostały umieszczone w spisie wierzytelności. Nie wiąże z kolei tych, którzy nie zostali ujawnieni przez dłużnika i nie byli uczestnikami postępowania.

Ponadto prawomocne postanowienie o zatwierdzeniu układu jest podstawą wpisu informacji o zatwierdzeniu układu w księgach wieczystych i rejestrach. Co więcej, po uprawomocnieniu się takiego postanowienia, postepowania zabezpieczające i egzekucyjne co do wierzytelności objętych takim układem z mocy prawa ulegają̨ umorzeniu, a tytuły wykonawcze oraz egzekucyjne tracą wykonalność, a dłużnik ponownie może swobodnie zarządzać swoim majątkiem i rozporządzać jego składnikami.

Jeśli chcesz bezpłatnie skonsultować prawno-finansową sytuację swojej firmy, skontaktuj się z nami telefonicznie 883 882 335, poprzez formularz kontaktowy znajdujący się w oknie czat po prawej stronie lub zostaw nam wiadomość na skrzynce mailowej Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Aby jeszcze dokładniej rzybliżyć problematykę postępowania restrukturyzacyjnego i upadłościowego, na bieżąco będziemy publikować artykuły, które pojawiać się będą przynajmniej raz w tygodniu!

Miłego dnia życzy Mat Kancelaria!

Gdańsk | Gdynia | Sopot | Słupsk | Wejherowo | Rumia | Reda | Lębork | Tczew | Malbork | Chojnice | Kościerzyna | Kartuzy | Kwidzyn | Pruszcz Gdański | Starogard Gdański | Nowy Dwór Gdański | Sztum | Pelplin | Bytów | Miastko | Człuchów | Puck | Władysławowo | Hel | Łeba | Ustka | Żukowo